Kiedy hale namiotowe nie podlegają podatkowi od nieruchomości?

Kwestia opodatkowania hal namiotowych od lat budzi spore kontrowersje. Rozbieżne interpretacje możemy odnaleźć zarówno w opiniach organów podatkowych, jak i w orzecznictwie sądów administracyjnych. Zasadniczo hale namiotowe uznawane są za tymczasowe obiekty budowlane. Problemem jest zaś natomiast przypisanie im cech budowli. Taka kwalifikacja w połączeniu z prowadzeniem przez podatnika działalności gospodarczej oznacza konieczność opłacania za taką halę podatku od nieruchomości.

Kategorie obiektów budowlanych

Zarówno w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, jak i w Prawie budowlanym ustawodawca posługuje się pojęciem obiektu budowlanego. Art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane stanowi, że przez to pojęcie należy rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. Wyliczenie zawarte w tym przepisie ma charakter wyczerpujący, zatem każdy istniejący obiekt budowlany należy zaliczyć do jednej z tych trzech kategorii, tj. do:

budynków wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
budowli stanowiących całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
obiektów małej architektury.

Hale namiotowe z racji swojej konstrukcji nie są zaliczane do kategorii budynków (obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach) ani do kategorii obiektów małej architektury (niewielkie obiekty, takie jak np.: obiekty architektury ogrodowej, piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki). Dlatego najbardziej interesuje nas definicja budowli. Zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, budowla to obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki. Ponadto zalicza się tu również wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (np. kotłów, pieców przemysłowych) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową. Jak wynika z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Tymczasowe obiekty budowlane

Odnośnie zaliczenia namiotów do kategorii tymczasowych obiektów budowlanych nie ma właściwie sporów. Wystarczy przytoczyć wyrok NSA z dnia 30 października 2015 r. (sygn. akt II OSK 486/14), który wyraźnie stwierdził, że "Zgodnie z art. 3 pkt 5 p.b. tego typu obiekt, jak namiot, zaliczany jest do tymczasowych obiektów budowlanych". Z przytoczonego przez NSA przepisu wynika, że przez tymczasowy obiekt budowlany należy rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe.

Przy czym z najnowszego orzecznictwa wynika, że tymczasowe obiekty budowlane nie stanowią odrębnej kategorii obiektów budowlanych. Jest to bowiem jedynie odmiana obiektów budowlanych, wyodrębniona ze względu na pewne specyficzne cechy, wobec czego również w kategoriach "budynków", "budowli" czy też "obiektów małej architektury" mogą mieścić się takie, które spełniają wskazane cechy i są tymczasowymi obiektami budowlanymi.

Tymczasowy obiekt nie zawsze jest budowlą

Dość często zdarza się, że organy podatkowe stwierdzają, że skoro namiot, jako obiekt budowlany, nie jest budynkiem ani obiektem małej architektury, to stanowi budowlę i jeśli jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej, to podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Tymczasowy obiekt budowlany może być oczywiście budowlą. Może być jednak zakwalifikowany do tej kategorii, tylko jeżeli jest budowlą wprost wymienioną w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego lub w innych przepisach tej ustawy oraz załączniku do niej, stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami. Spełniający wskazane kryteria tymczasowy obiekt budowlany, o ile jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej, podlega opodatkowaniu na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (por. uchwałę NSA z dnia 3 lutego 2014 r., sygn. akt II FPS 11/13).

Problem polega jednak na tym, że hale namiotowe stanowiące tymczasowe obiekty budowlane, niepołączone trwale z gruntem, nie zostały wprost wymienione w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego. W konsekwencji nie można ich zaliczyć do kategorii budowli, co wyklucza ich opodatkowanie podatkiem od nieruchomości.

"Hala namiotowa nie stanowi budynku ani obiektu małej architektury w rozumieniu p.b. Hali namiotowej nie można zaliczyć do budowli w rozumieniu art. 3 pkt 3 p.b., a tym samym do budowli w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l., co wyklucza jej opodatkowanie podatkiem od nieruchomości".

Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 14 stycznia 2015 r., sygn. akt I SA/Ol 911/14

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 7.07.1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r. poz. 290)

Ustawa z dnia 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 716)